تنوع و پویایی سیاست‌های دولت در مسیر شکل‌گیری و تکامل صنایع راهبردی: صنعت توربین‌های گازی در ایران

بسیاری از صاحب‌نظران بر نقش دولت و سیاست‌های آن در شکل‌گیری و تکامل صنایع تولیدکنندۀ محصولات و سامانه‌های پیچیده تأکید کرده‌اند. از طرفی، ایران در سال‌های گذشته برای دستیابی به دانش و فناوری‌های ساخت توربین‌های گازی، به عنوان یک محصول و سامانۀ پیچیده، تلاش زیادی کرده است و به نتایج قابل ملاحظه‌ای نیز دست یافته است. صنعت توربین‌های گازی یکی از صنایع راهبردی و دربرگیرندۀ فناوری‌ها و محصولاتی است که در دامنۀ وسیعی از صنایع نظیر انرژی، نفت و گاز و دفاعی کاربرد دارند. این مقاله، با استفاده از رویکرد کیفی و استراتژی پژوهش مطالعۀ موردی، به مطالعۀ تنوع و پویایی‌های سیاست‌های دولت در راستای شکل‌گیری و تکامل این صنعت پرداخته است. داده‌های این پژوهش از طریق مصاحبه با خبرگان صنعت و سیاست‌گذاری، مطالعۀ اسناد و مدارک و مشاهدات گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش گویا است که دولت با ایفای نقش‌هایی چون راهبر و هماهنگ­کننده، سرمایه‌گذار و تأمین‌کننده مالی، مشتری و بهره‌بردار و توانمندساز و تسهیل‌گر و اعمال سیاست‌هایی متناسب با هر نقش، بستر لازم برای شکل‌گیری و تکامل این صنعت را فراهم آورده است. نوآوری این پژوهش آن است که به واکاوی تنوع و پویایی سیاست‌های تأثیرگذار دولت بر شکل‌گیری و تکامل یک صنعت راهبردی با محصولات و سامانه‌های پیچیده در کشور ایران پرداخته که تحت شرایط خاصی از جمله تحریم‌های بین‌المللی بوده است.